لایسنس چیست؟ تعریف license و بررسی انواع آن
لایسنس به قراردادی گفته می‌شود که شخص با کمک آن اجازه دارد کالایی مانند محتوای دیجیتال را کپی، استفاده یا به فروش مجدد برساند. در مدیریت حقوق دیجیتال، مجوز برای استفاده از مطالب الکترونیکی ضروری است. صدور مجوز در درجه اول از طرف نویسنده، هنرمند یا سازنده نرم افزار انجام می‌شود و با معنای این است که کاربر اجازه استفاده از مطالب دیجیتالی را دارد. در غیر این صورت دسترسی امکان پذیر نیست. زیرا منبع کاملاً محافظت شده است.
امروزه شاهد فناوری‌های مختلفی هستیم که به‌منظور محافظت از حق ثبت اختراع دارای لایسنس یا همان مجوز دسترسی هستند. اخذ این مجوز همیشه ساده نیست و ممکن است به دلایل مختلفی مانند میزان تقاضا و تعداد کاربران با پیچیدگی خاصی طراحی شود. در واقع این قرارداد سود یا حقوق مالک اصلی را محفوظ نگه‌می‌دارد و حق نسخه برداری را به هر فردی نمی‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با این سند فعال کننده در ادامه همراه ما باشید.
لایسنس چیست؟
لایسنس یا سند فعال کننده در لغت به معنای پروانه و در زمینه کامپیوتر به معنای مجوز است. مجوزی که از طرف نرم افزار یا سخت افزار خاصی ارسال می‌شود و در صورت عدم وجود آن عملاً نیاز کاربران و امنیت سیستم نرم افزار یا اسکریپت‌ها غیر قابل اجراست. این سند فعال‌کننده با پیشرفت دنیای اینترنت و نرم افزارهای گوناگون باعث افزایش امنیت شده است و توسط برنامه نویسان و توسعه‌دهنده قابل ساخت است تا هر کاربر هنگام نصب نرم افزار دارای مجوز مراحل فعال‌سازی را طی می‌کند و بتواند قانونی وارد آن شود. این مجوز در دنیای بازی‌های رایانه‌ای بسیار داغ است و باید بعد از خرید لپ تاپ گیمینگ به سراغ بازی‌هایی بروید که دارای مجوزند تا بعد از مدتی نگرانی بابت آپدیت و استفاده امکانات گسترده آن نداشته باشید.
پس اگر از مجوز استاندارد و معتبر استفاده کنید از امنیت بیشتر و تسهیلات منحصر به فرد مانند آپدیت‌ها برخوردار هستید. معمولاً مجوزها دارای بازه زمانی مختلفی اند که کاربر با توجه به نیاز خود مدت زمان مشخصی را در نظر می‌گیرد. بعضی لایسنس ها نیز به‌صورت دائم خریداری می‌شوند و امکان به روز رسانی همیشگی را ارائه می‌دهند. این سند از اعداد و حروف مختلفی تشکیل می‌شود که امکان استفاده غیرقانونی از آن وجود ندارد و باید آن را از سازنده و توسعه‌دهنده نرم افزار مورد هدف دریافت کرد.
✔️ مطالعه بیشتر: آموزش کرک (crack) کردن با 4 روش ساده
انواع لایسنس؛ دائمی یا کوتاه مدت؟
این سند در انواع مختلفی ارائه می‌شود و در زمینه‌های متنوع قابل استفاده است؛ مخصوصاً سیستم عامل‌ها. در واقع لپ تاپی که بدون سیستم عامل دارای مجوز باشد، شما را با دردسرهای مختلفی روبرو می‌کند. اما از آنجا که کشور ما تحریم است، خرید لپ تاپ استوک بدون سیستم عامل یا همراه با سیستم عامل کرک شده چیز عجیبی نیست!
البته شاید بتوانید لپ تاپ استوک Core i5 و دیگر مدل‌ها را با لایسنس ویندوز پیدا کنید. اما هزینه این مجوز روی قیمت لپ تاپ تأثیر مستقیم می‌گذارد و علاوه بر این، هیچ خدماتی از طرف شرکت میکروسافت دریافت نمی‌کنید. اگر سری به فروشگاه‌های خارجی بزنید و قیمت لپ تاپ استوک Core i7 با مجوز ویندوز بزنید متوجه تفاوت خواهید شد.
در ادامه با با دو مدل رایج این سند دیجیتالی آشنا می‌شوید:
✔️ مطالعه بیشتر: ip چیست؟ حقایقی که باید درباره آی پی بدانید
لایسنس زمان‌دار
این مدل مجوز بیشتر اوقات برای آنتی ویروس‌ها کاربرد دارد. به‌گونه‌ای که شخص تنها در مدت مشخص شده می‌تواند از آن بهره مند شود. به‌عنوان مثال، طی یک ماه امکان استفاده از نرم افزار را دارد که بعد از پایان دوره باید مجوز جدید تهیه کند.
لایسنس مادام‌العمر یا لایف تایم
این مدل لایسنس ها هنگام ثبت نام نرم افزار امکان استفاده دائمی را ارائه می‌دهند و نیازی نیست برای تمدید یا آپدیت آن هزینه مجدد پرداخت شود.
نکته! خوب است بدانید لایسنس‌های کرک شده یا پچ شده فاقد اعتبار هستند. ممکن است گاهی اوقات درست جواب دهند. اما بیشتر تولیدکنندگان نرم‌افزاری از راهکارهای مختلفی برای درست جواب ندادن این سریال‌ها استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، شرکت‌های تولید کننده آنتی ویروس توانستند شرایطی ایجاد کنند که هنگام نصب سریال‌های غیرمجاز، سیستم شما را به‌مدت نا مشخصی با دانلود غیرضروری به چالش کشانند؛ طوری که انگار یک پایگاه داده منسوخ شده دانلود می‌کنید.
پس سعی کنید بعد از خرید لپ تاپ استوک lenovo و یا دیگر لپ تاپ‌ها از نسخه‌های به روز آنتی ویروس برخوردار باشید و هرگز به کدهای غیر مجاز اطمینان نکنید.
✔️ مطالعه بیشتر: جامع ترین راهنمای خرید لپ تاپ لنوو
معرفی برخی از نرم افزارهای لایسنس
این روزها اکثر برنامه‌های کاربردی دارای لایسنس هستند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای استفاده از امکانات بیشتر نیاز به مجوز دارند. در ادامه با چند تا از رایج‌ترین نرم افزارهای لایسنس آشنا می‌شوید:
نرم افزار کاربردی exel
یکی از رایج‌ترین نرم افزارهای کاربردی نرم افزار exel است که برای استفاده از امکانات بیشتر آن نیاز باید مجوز را دریافت کنید. نرم افزار اکسل همانند ورد طراحی شده است که برای مدیریت پایگاه داده تجزیه و تحلیل جدول بندی و بررسی امور مالی و حسابداری استفاده می‌شود. این نرم افزار به‌عنوان نرم افزارهای ارزان، ساده و قابل دسترس شناخته می‌شود که برای استفاده روزانه کاربردی است. زیرا با کمک آن می‌توانید فعالیت‌های روزانه و موارد مورد نیاز را لیست و براحتی از آن در سازمان‌های مختلف استفاده کنید.
✔️ مطالعه بیشتر: بک آپ چیست و امن ترین مکان برای ذخیره سازی آن کجاست؟
نرم افزار Microsoft Office Access
این نرم افزار نیز همانند اکسل طراحی شده است و از جداول مختلفی تشکیل می‌شود. تنها فرق Access این است که اطلاعات گسترده تری را می‌توان داخل آن سیو کرد و از جداول آن برای حفظ اطلاعات کارکنان یک سازمان یا گزارشات مختلف به‌طور همزمان استفاده نمود. همچنین می‌توان گزارش‌های شخصی افراد مختلف در سازمان را بارگذاری کرد و براحتی به آن دسترسی پیدا نمود.
نرم افزار پرطرفدار Microsoft Office PowerPoint
یکی دیگر از نرم افزارهای پرطرفدار و رایج دارای لایسنس پاورپوینت است که کاربرد آن بیشتر در زمینه آموزشی است. از این نرم افزار در مدارس و دانشگاه‌ها بسیار استفاده می‌شود و مهم‌ترین ویژگی آن افزایش راندمان آموزش و یادگیری است. همچنین دانش‌آموزان و معلمان از نحوه عملکرد نرم افزار استقبال بسیاری می‌کنند و براحتی می‌توان دانش خود را با کمک آن به اشتراک گذاشت. همچنین هر زمان که دوست داشته باشند با کمک آن ویرایش‌های منحصربه‌فرد انجام می‌دهید و با کمک مجوز به امکانات حرفه‌ای دست می‌یابد.
طریقه دریافت لایسنس چگونه است؟
لایسنس ها توسط شرکت ارائه‌دهنده به‌صورت پک در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرد که داخل پک ها یک کد قرار دارد. این کد هنگام نصب نرم افزار اعمال می‌شود. اما ممکن است هنگام دانلود نرم افزار به‌صورت رایگان با خطا مواجه شوید. پس بهتر است نرم افزار مربوطه را نیز خریداری کنید و یا در صورت تهیه پک لایسنس به‌صورت اورجینال حتماً از فروشنده سوال بپرسید آیا امکان دانلود نرم افزار به‌صورت رایگان وجود دارد یا باید نرم افزار نیز از طریق سی دی نصب شود.
✔️ مطالعه بیشتر: انواع صفحه نمایش لپ تاپ و مهم ترین ویژگی های یک صفحه نمایش خوب!
آیا داشتن لایسنس ها در دریافت آپدیت‌ها تأثیر دارد؟
معمولاً کسانی که نرم‌افزارها را به‌صورت قانونی و با اعمال مجوزها دریافت می‌کنند براحتی می‌تواند از سری آپدیت‌ها استفاده کنند و هیچ دغدغه‌ای بابت استفاده از امکانات مختلف نرم افزار ندارد. به‌عنوان مثال، تفاوت زیادی میان کسانی که ویندوز را خریداری می‌کنند با کسانی که از ویندوز نسخه آزمایشی بهره مندند وجود دارد. معمولاً کاربرانی که دارای ویندوز آزمایشی هستند به‌مدت ۳۰ روز می‌توانند از ویندوز استفاده کنند و در صورت تمایل به ادامه استفاده باید لایسنس ویندوز را خریداری و به‌صورت قانونی از آن استفاده کنند.
نتیجه‌گیری
لایسنس قراردادی است که به کاربر اجازه می‌دهد از امکانات ارائه شده بخوبی استفاده کند و حتی ارتباط آن با مرکز ارائه‌دهنده حفظ شود. دو هدف اصلی برای ارائه این مجوز وجود دارد، تنظیم کیفیت خدمات و محدود کردن تعداد افرادی که می‌توانند از خدمات مشخص شده استفاده کنند. همه شرکت‌ها و نویسنده‌ها می‌توانند با کمک این مجوز شرایط خاص برای استفاده از نرم افزار خود صادر کنند یا آن طور که دوست دارند نرم افزار و خدمات خود را ارائه دهند.